De waarde van muziekles

Muziekschool Amsterdam en Muziekschool Amsterdam Noord werken actief aan de capaciteit van kinderen om zich cultureel te kunnen uitdrukken en elkaar cultureel te kunnen verstaan. Dit noemen we cultureel vermogen: het leidende thema bij het doorontwikkelen van onze programma’s. Centraal staat niet de vraag wat cultuur is, maar wat cultuur doet. Want alles wat je doet is cultuur. Cultureel vermogen is ontdekken wat cultuur voor jou is en inzien dat het voor anderen iets anders is. Vanuit die interactie kun je samen leren om nieuwe cultuur te maken.

Cultureel vermogen ontwikkelt zich zowel in mensen als tussen mensen in een voortdurend proces. Daarvoor hebben kinderen assertiviteit en zelfbewustzijn nodig. Het is belangrijk dat docenten ze dit vermogen bijbrengen. Waar een kind van zeven vroeger als een blanco canvas werd gezien, is dit nu niet meer het geval. Misschien heeft het kind duizenden uren aan muziek van zijn ouders gehoord, en neemt hij dat mee als culturele ervaring. Door daarnaar te vragen, leert het kind zijn identiteit ontdekken. Vier ingrediënten zijn nodig om dat proces gaande te houden:

Muziekschool Amsterdam maakt deel uit van een landelijk ‘proeftuinen’-project rondom cultureel vermogen, geleid door het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA). Door corona vindt de realisatie van deze proeftuinen pas laat in het jaar plaats. Wel is het maak- en ontwikkelingsproces heel inspirerend gebleken voor onze docenten en coördinatoren, waardoor nu in verhoogd tempo kan worden doorgepakt. Doel is dat we in het seizoen 2022/2023 een vernieuwde inrichting van ons muziek en cultuuronderwijs willen realiseren, met nieuwe competentieprofielen voor onze docenten. Daarvoor is een samenwerking gestart met de ontwikkelaars van het nieuwe Vlaamse onderwijsmodel ‘Kunstig Competent’.

Een van de proeftuinen is de zogenoemde ‘Muziekmaakplaats’. Muziek en technologie komen in 2021 samen in de innovatieve Muziekmaakplaats, in samenwerking met onderzoeksinstelling Waag. Docenten en leerlingen gaan in dit programma samen op zoek naar nieuwe mogelijkheden om samen muziek te maken. Kinderen gebruiken hun fantasie om een muziekinstrument te maken van eenvoudige materialen - bij wijze van spreken van hun broodtrommel en een paar elastiekjes. Daar krijgen zij al meerdere tonen en geluiden uit, maar dit is slechts de eerste stap: straks gaan ze misschien wel muziek programmeren! Docenten krijgen in dit programma een nieuwe rol als gelijkwaardige van het kind, waarbij ze samen op onderzoek gaan en (al makend) leren en ontdekken. Niet met de wijsheid in pacht, maar met een onderzoekende geest.